THE ROMAN CATHOLIC CHURCH IN VOLYN DURING WORLD WAR SECOND THROUGH THE PRISM OF POLISH HISTORIOGRAPHY
Abstract
The article aims to explore and analyze some aspects of the life and position of the clergy of the Catholic Church of the Latin Rite in the Volyn region during World War Second, referring to the materials of Polish researchers. After all, given the political situation that emerged in the twentieth century and access to archival sources, scholars have had more opportunities to objectively shed light on the historical truth of the subject under study. First of all, we are talking about research done in the late twentieth – early twentieth century. XXI century. After all, due to the declassification of a large number of archival materials, increased access to new information, which has long been hidden or artificially altered. Therefore, when studying this issue, much attention is paid to the latest scientific developments. Equally important is information collected and recorded from eyewitnesses or other written memos that are considered personal correspondence. On the basis of preserved letters, diaries and memoirs of people who survived those events, modern researchers are able to form a general picture of the daily life of the clergy and laity in World War Second and the occupation regimes of Soviet and German rule. The scientific article covers the historiographical research of Polish scholars who devoted their work to studying the situation of the Lutsk diocese during World War Second. A separate component of the article is the emphasis on the study of the figures of the Lutsk clergy, who made an invaluable contribution to the support of the Church in Volyn and helped the laity in difficult times of war. In fact, we are talking about Adolf Peter Shelonzhek and Vladyslav Bukovynskyi, who are among the most prominent representatives of the Roman Catholic Church in Volyn.
References
2. Popek L., Świątyni Wołynia, t. 1. Lublin, 1997. 370 s.
3. Popek L., Świątyni Wołynia. Niepodległość i Pamięć Nr (27) 2008. S. 421–442.
4. Popek L., Diecezja łucka w okresie między wojennymi podczas II wojny światowej (1918–1944) / L. Popek // Polacy i Kościolrzymokatolicki na Wołyniu w latach 1918–1997 / red. L. Popek–Lublin: Towarzystwo Przyjaciół Krzemieńca i Ziemi Wołyńsko-Podolskiej, 1999. S. 23–47.
5. Dębowska M., Łucka kuria diecezjalna na “wygnaniu”. ABMK 2000, t. 73. S. 23–32.
6. Chmielnicki Z., Kartki wspomnień. Opr. DębowskaM., Wołanie z Wołynia t. 71, Wołanie z Wołynia, Biały Dunajec – Ostróg, 2010. 131 s.
7. Prokop K. R., Sylwetki biskupów łuckich. Biały Dunajec – Ostróg, 2001. 257 s.
8. Marecki J., Wezwania świątyń diecezji łuckiej. [w:] Fides Ars Scentia. Red. A. Betlej, J. Skarbski, Tarnów, 2008. S. 91–106.
9. Malinowski M., Kołosok B. Zarys dziejów diecezji łuckiej oraz katedry św. Piotra i Pawław Łucku. Kalwaria Zebrzydowska, 1993. 96 s.
10. Dębowska M., Materiały do dziejów diecezji łuckiej. Relacje o stanie dekanatów i parafii 1941–1944. Biały Dunajec – Lublin – Łuck – Ostróg. Wołanie z Wołynia, 2005. 221 s.
11. Dębowska M., Kościół katolicki na Wołyniu w warunkach okupacji 1939–1945. Rzeszów : Instytut Pamięci Narodowej, 2008. 480 s.
12. Peretiatkowicz A., Księża ofiary zbrodni wojennych lat 1939–1945 na terenie diecezji łuckiej obrządku łacińskiego. [w:] “Wołanie z Wołynia” Pismo religijno-społeczne Rzymskokatolickiej Diecezji Łuckiej, Nr 1 (92)–B rok 16, Styczeń-Luty 2010. S. 21–27.
13. Dzwonkowski R., Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRR 1939–1988. Lublin : Towarzystwo Naukowe KUL, 2003. 855 s.
14. Dębowska M., Popek L. Duchowieństwo diecezji łuckiej. Ofiary wojny i represji okupantów 1939–1945. Lublin: Polihymnia, 2010. 320 s.
15. Madała T., Polscy księża katoliccy w więzieniach i łagrach sowieckich od 1918 roku. Lublin : Retro, 1996. 186 s.
16. Karkowska B. E., Ks. Bp Adolf Piotr Szelążek. Wierny świadek Chrystusa. Podkowa Leśna, 2000. 206 s.
17. Karkowska B. E., Rozynkowski W., L. Zyger. Gdy się kocha Boga, Kościół, swoją Ojczyznę… Adolf Piotr Szelążek (1865–1950). Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa, 2011. 239 s.
18. Karkowska B. E., Rozynkowski W., Zygner L. Ks. Biskup Adolf Piotr Szęlążek (1865–1950) Kapłan – Biskup – Wygnaniec. Podkowa Leśna, 2010. 106 s.
19. Świątkiewicz W. Aresztowanie biskupa Szelążka. [w] “Wołanie z Wołynia” Pismo religijno-społeczne Rzymskokatolickiej Diecezji Łuckiej, Nr 1 (92)–B rok 16, Styczeń-Luty 2010. S. 14–15.
20. Rozynkowski W., Biskup Adolf Piotr Szelążek (1865-1950) biskup diecezji łuckiej na Wołyniu, wygnaniec w Zamku Bierzgłowskim, Sługa Boży. [w:] Słownik biograficzny powiatu Toruńskiego, Tom IV, pod red. M. Krotofila, W. Rozynkowskiego, Toruń, 2019. 123 s.
21. Posacki A., Apostoł Kazachstanu i świadek Ewangelii. Błogosławiony ks. Władysław Bukowiński. Wydawnictwo Monumen, 2017. 396 s.
